پروتز ثابت متکی بر دندان نوعی دندان مصنوعی است که جایگزین دندان‌های از دست رفته شما می‌شود و به‌طور ثابت در فک شما قرار می‌گیرد. بدون تردید، دندان‌های مصنوعی که قابل درآوردن از دهان هستند را می‌شناسید. این دندان‌ها به پروتز متحرک معروفند و می‌توانند شامل کل دندان‌ها یا چندتای آنها باشند. شاید دندان‌های مصنوعی پدربزرگ یا مادربزرگ شما هم از این نوع باشد و در زمان خواب آنها را از دهان خود درآورند.
با پیشرفت دانش پروتز دندان‌ها، و البته تغییر ملاک‌های زیبایی‌شناسی از سوی جامعه و مردم، اکنون بیشتر مردم خواهان پروتزهای ثابت دندانی هستند. برای آشنایی بیشتر با این پروتزها با ما همراه باشید.
پروتز ثابت متکی بر دندان چیست؟
پروتزهای ثابت دندان نوعی ازدندان‌های مصنوعی هستند که به دندان‌های سالم فک شما وصل می‌شوند. این پروتزهای دندانی با روکشی سرامیکی پوشیده می‌شوند تا ظاهری شبیه به دندان‌های دیگر شما داشته باشند. چسباندن این پروتزها بر روی دندان‌هایتان، با چسب مخصوص پزشکی صورت می‌گیرد.
دلیل اینکه به این نوع دندان‌های مصنوعی، پروتز ثابت گفته می‌شود این است که شما نمی‌توانید آنها را از دهان خود خارج کنید. جدا کردن و درآوردن پروتز ثابت دندان فقط باید به دست دندان‌پزشک صورت گیرد. پروتزهای ثابت متکی بر دندان برای داشتن استحکام کافی، دارای فریمی فلزی هستند. این فریم از آلیاژ فلزاتی مانند پالادیوم و تیتانیوم ساخته می‌شود.
برتری‌های پروتز ثابت متکی بر دندان
زیبایی نخستین ویژگی برتر پروتزهای ثابت متکی بر دندان است. در واقع، پروتزهای ثابت ظاهر طبیعی‌تری از پروتزهای متحرک دارند و مصنوعی بودن خود را نشان نمی‌دهند. به‌ویژه که پروتزهای جدیدتر با بهره‌گیری از مواد سرامیکی خالص‌تری ساخته می‌شوند. این پروتزها از نظر رنگ و درخشندگی، شباهت بیشتری به دندان‌های طبیعی شما دارند.
پروتزهای متحرک دندان یا دندان‌های مصنوعی قدیمی را می‌شناسید. آنها کل فک‌های بالا و پایین، یا بخشی از آنها را در بر می‌گیرند. استفاده از این پروتزها در گذر زمان، باعث تحلیل فک می‌شود. به همین دلیل لازم است تا افرادی که دارای این پروتزها هستند، در فواصل زمانی سالانه برای معاینه نزد دندان‌پزشک خود بروند. پروتز ثابت متکی بر دندان، برخلاف پروتزهای متحرک، باعث تحلیل فک نمی‌شود.
پروتز متکی بر دندان عملکرد بهتری از پروتزهای متحرک دارد. این پروتزها در دهان شما تکان نمی‌خورند و جویدن با آنها آسان‌تر است.
پروتزهای متحرک با مشکلات مختلفی مانند تنگ و گشاد شدن همراه هستند. با لاغر شدن شما، این پروتزها به فک و دهان شما گشاد می‌شوند و با اضافه وزن شما، تنگ می‌شوند. برخلاف پروتزهای متحرک، پروتزهای ثابت برای فک شما گشاد و تنگ نمی‌شوند.
مشکل دیگری هم پروتزهای متحرک برای شما ایجاد می‌کنند که رفتن غذا به زیر آنها است. نفوذ غذا به زیر پروتزهای متحرک، خوردن غذا را برای شما دچار اشکال می‌کند. طبیعی است پروتز متکی بر دندان چنین مشکلی برای شما ایجاد نمی‌کند.
انواع پروتز ثابت متکی بر دندان
پروتزهای ثابت متکی بر دندان انواع مختلفی دارند:
1- پروتز ثابت متکی بر دندان تاج
پروتز تاج همان روکش دندان است که بر روی دندان آسیب‌دیده‌ای قرار می‌گیرد که ممکن است ریشه آن هم درمان شده باشد. پروتز تاج در سال‌های گذشته، از ترکیب سرامیک و فلز ساخته می‌شد که تیره‌تر و کدرتر از دندان‌های طبیعی بود. امروزه نوع جدیدی از این نوع پروتزها ساخته می‌شود که زیرساخت‌های سرامیکی آن تقویت شده‌اند. این روکش‌های دندانی ظاهری زیباتر دارند و نزدیک‌تر به دندان‌های طبیعی شما هستند.
برای قرارگیری پروتز ثابت تاج بر روی دندان شما، ابتدا سطح روی دندان مورد نظر تراشیده می‌شود. سپس از دندان تراشیده‌شده شما قالب تهیه می‌شود. پس از ساخته شدن روکش تاج دندان، این روکش با چسب مخصوص بر روی پایه دندان شما چسبانده می‌شود. اصلاحات نهایی پس از نصب تاج، بر روی آن صورت می‌گیرد.
موارد کاربرد پروتز تاج
* برای ترمیم و روکش کردن دندانی که عصب‌کشی شده است.
* برای روکش کردن دندان‌هایی که فاصله زیادی با یکدیگر دارند.
* برای تغییر شکل دندان‌هایی که نیاز به اصلاح ساختاری دارند، مانند دندان‌هایی که باید بلندتر شوند.
* برای پیشگیری از شکستن دندان‌هایی که ضعیف شده‌اند.
* برای ترمیم دندان‌هایی که شکسته یا پوسیده شده‌اند.
* برای ترمیم دندان‌هایی که دچار فرسایش شده‌اند.
* برای تغییر شکل دندان‌هایی که دچار تغییر رنگ زیادی شده‌اند.
2- پروتز ثابت پل یا بریج
گاهی شما یک چند دندان خود را از دست داده‌اید. پروتز پل یا بریج نوع دیگری از پروتز ثابت متکی بر دندان است که برای جایگزینی یک یا چند دندان استفاده می‌شود. برای استفاده از این نوع پروتز، فک شما باید دارای شرایط خاصی باشد. برای بهره‌گیری از پل یا بریج، باید در دو طرف و همسایگی جای خالی دندان یا دندان‌های شما، دندانی وجود داشته باشد.
برای به‌کارگیری این نوع پروتز متکی بر دندان، دو دندان همسایه در دو طرف جای خالی دندان‌ها تراشیده می‌شود. پس از آن، از این دندان‌ها و دندان‌های نداشته شما قالبی تهیه می‌شود و این مجموعه دندان در لابراتوار ساخته می‌شود. پروتز آماده‌شده به‌وسیله دندان‌پزشک در فک شما قرار می‌گیرد و جایگزین دندان‌های ازدست‌رفته شما می‌شود. در پایان، پروتز پل یا بریج با چسب بر روی دو دندان همسایه چسبانده می‌شود.
نوع دیگری از پروتز ثابت متکی بر دندان بریج هم مورد استفاده قرار می‌گیرد که فقط به یک دندان چسبیده می‌شود. این نوع بریج دندانی کانسیلر نام دارد.
از معایب پروتز ثابت پل یا بریج، باید به نیاز به تراشیده شدن دندان‌های همسایه اشاره کرد. این دندان‌ها ممکن است کاملا سالم باشند و نیازی به اقدامات درمانی نداشته باشند.
موارد کاربرد پروتز پل یا بریج:
* زمانی که زیبایی و طبیعی بودن برای شما اهمیت بیشتری داشته باشد و نخواهید از پروتزهای متحرک استفاده کنید.
* برای وقتی که بیماری‌های سیستمیک مانع استفاده از پروتزهای متحرک می‌شود.
3- پروتز تلسکوپی
پروتز تلسکوپی نوع دیگری از پروتز ثابت متکی بر دندان است. پروتز تلسکوپی یا تاج تلسکوپی زمانی استفاده می‌شود که در فک شما چند دندان به جا مانده باشد. برای بهره‌گیری از این نوع پروتز ثابت دندان، دندان‌های باقیمانده فک شما تراشیده می‌شوند. سپس از آنها، و دندان‌هایی که از دست داده‌اید، قالب تهیه می‌شود. برای استحکام این پروتز، ساختاری فلزی در تهیه آن به کار می‌رود. این ساختار باعث می‌شود تا پروتز ثابت شما نشکند و دوام بیشتری داشته باشد.
پس از آماده شدن پروتز، دندان‌پزشک آن را بر روی دندان‌های تراشیده‌شده شما قرار می‌دهد و با چسب ثابت می‌کند. اصلاحات ساختاری آخرین مرحله از ساخت و نصب پروتز ثابت تلسکوپی است.
موارد کاربرد پروتز تلسکوپی
زمانی که طبیعی بودن دندان‌ها و زیبایی چهره‌تان برای شما اهمیت بیشتری دارد.
هنگامی که در فک شما فقط چند دندان باقی مانده باشد.
مراقبت از پروتز ثابت متکی بر دندان
برای مراقبت از پروتزهای ثابت، باید نکته‌های مختلفی را رعایت کنید:
پروتزهای ثابت در تماس با خوراکی‌های سخت ممکن است شکننده باشند. پس در 24 ساعت نخست پس از چسباندن روکش، از وارد کردن فشار بر روی آن و خوردن خوراکی‌های سخت خودداری کنید.
در روزهای اول پس از انجام پروتز، اگر احساس کردید اندازه آن بلندتر از معمول است، به پزشک مراجعه کنید.
مراقبت از پروتزهای ثابت متکی بر دندان هم مانند دندان‌های طبیعی شما است. پس از هر وعده غذایی، آنها را نخ دندان و مسواک کنید.
سخن پایانی
از دست دادن یکی از دندان‌ها یا کل دندان‌ها در طول زندگی، امری طبیعی است و برای بیشتر افراد اتفاق می‌افتد. تا پیش از این، افرادی که دندان‌های خود را از دست داده بودند، مجبور بودند تا از دندان‌های مصنوعی متحرک استفاده کنند. اما خوشبختانه امروزه پیشرفت دانش و فناوری به جایی رسیده که حتی می‌توانیم برای کسانی که چند دندان دارند هم پروتز ثابت متکی بر دندان تهیه کنیم. بهره بردن از این پروتزها حس داشتن دندان‌های طبیعی و سالم را به شما بازمی‌گرداند.
